८ श्रावण, २०७१, काठमाडौं।
भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले साउन तेस्रो साता नेपालको दुईदिने राजकीय भ्रमण गर्ने भएका छन्। विगत १७ वर्षमा भारतीय प्रधानमन्त्रीले नेपालको औपचारिक भ्रमण गर्न लागेको यो पहिलोपटक हो।
परराष्ट्र मन्त्रालय स्रोतअनुसार
भारतले मोदीको नेपाल भ्रमणका लागि साउन १८ र १९ गते प्रस्ताव गरेको छ। नेपालका
लागि भारतीय राजदूत रणजित रेले बुधबार परराष्ट्रमन्त्रालय पुगेर भ्रमण मिति
प्रस्ताव गरेका हुन्।
'परराष्ट्रमन्त्रीले भोलि (बिहीबार) प्रधानमन्त्री सुशील कोइरालालाई
यसको जानकारी गराएपछि प्रस्तावित मिति स्वीकृत गरिनेछ,' मन्त्रालय स्रोतले नागरिकसँग भन्यो, 'त्यसपछि भारतले प्रस्ताव
गरेको मितिमा मोदीको नेपाल भ्रमण हुने औपचारिक घोषणा हुन्छ।'
भारतीय प्रधानमन्त्रीको नेपाल भ्रमणको प्रस्तावित
मिति लिएर राजदूत रे बुधबार साढे ५ बजे सिंहदरबारस्थित परराष्ट्रमन्त्रालय पुगेका
थिए। परराष्ट्रसचिव शंकरदास वैरागीसँगको भेटमा राजदूत रेले भ्रमण मिति प्रस्ताव गरेका
थिए।
'भारतीय प्रधानमन्त्री आउने पहिले नै पक्कापक्की थियो, तर हाम्रो प्रधानमन्त्री उपचारका लागि अमेरिका रहनुभएकाले भारतले
मिति प्रस्ताव गरेको थिएन। प्रधानमन्त्री अमेरिकाबाट स्वदेश फर्केकै भोलिपल्ट
भारतले प्रस्ताव ल्याएको छ,' स्रोतले भन्यो, 'प्रस्तावित मितिबारे पहिले
नै भारतीय अधिकारीसँग मौखिक छलफल भएको थियो। त्यही समझदारीमा मिति आएकाले त्यसको
औपचारिक घोषणा हुन मात्र बाँकी हो।'
भारतीय प्रधानमन्त्रीले नेपाल भ्रमणका बेला
राष्ट्रपति रामवरण यादवसँग शिष्टाचार भेट गर्ने कार्यक्रम छ भने नेपाल समकक्षी
सुशील कोइरालासँग द्विपक्षीय वार्ता हुनेछ। भारतीय प्रधानमन्त्री मोदीले साउन १९
गते सोमबार पशुपतिनाथ दर्शन गर्ने कार्यक्रम छ।
नेपाल भ्रमणकै बेला केही महत्वपूर्ण सम्झौता हुने
स्रोतले जनाएको छ। मोदीको नेपाल भ्रमणमा हुने सम्झौतापत्रको टुंगो लगाउन नेपाल–भारत संयुक्त आयोगको बैठकमा सहभागी हुन भारतीय विदेशमन्त्री सुषमा
स्वराज शुक्रबार नेपाल आउँदैछिन्। कुन कुन क्षेत्रमा, के के सहमतिमा सम्झौता गर्ने, के कति सहयोग घोषणा गर्ने
भन्ने टुंगो दुई देशका परराष्ट्रले संयुक्त आयोगको बैठकमा गर्ने जनाइएको छ। बैठक
शनिबार र आइतबार हुनेछ।
'संयुक्त आयोग बैठकमा नेपाल र भारतबीच अहिलेसम्म भएका सन्धि, सहमति, सम्झौता र समझदारीको समीक्षा हुन्छ,' परराष्ट्रमन्त्री महेन्द्र पाण्डेले भने, 'भारतीय प्रधानमन्त्री पनि आउँदै हुनुहुन्छ। उहाँ आएका बेला के कस्ता
सहमति गर्ने भन्ने निर्क्योल बैठकले गर्नेछ।'
छिमेकी राष्ट्रलाई उच्च प्राथमिकता दिएका मोदीले
प्रधानमन्त्री भएपछि सबैभन्दा पहिला भुटानको राजकीय भ्रमण गरेका थिए। मोदीले गत
जुन १५ र १६ मा गरेको भुटान भ्रमण पनि छोटो अवधिमा तय भएको थियो। प्रधानमन्त्री
भएपछि मोदीले छिमेकी राष्ट्रको भ्रमण गर्ने नेपाल दोस्रो राष्ट्र हो।
नेपालमा प्रधानमन्त्री नियुक्त भएलगत्तै भारतको
भ्रमण गर्ने अभ्यास विकसित भए पनि सन् १९९७ यता भारतीय प्रधानमन्त्रीले नेपालको
औपचारिक भ्रमण गरेका छैनन्। सन् १९९७ मा तत्कालीन भारतीय प्रधानमन्त्री आइके
गुजरालले नेपालको औपचारिक भ्रमण गरेका थिए।
सन् २००२ जनवरीमा सार्क शिखर सम्मेलनमा सहभागी हुन
तत्कालीन भारतीय प्रधानमन्त्री अटलबिहारी बाजपेयी काठमाडौं आए पनि त्यो औपचारिक
भ्रमण थिएन। मोदीअघि दुई कार्यकाल प्रधानमन्त्री भएका मनमोहन सिंहले नेपाल र
पाकिस्तानबाहेक सबै छिमेकी राष्ट्रको भ्रमण गरेका थिए। १० वर्ष भारतीय
प्रधानमन्त्रीको कुर्सीमा रहँदा सिंहले भुटान सन् २००८ र २०१० मा, माल्दिभ्स २०११ मा,
म्यानमार सन् २०१२ मा, चीन सन् २००८, २०१० र २०११ मा, श्रीलंका सन् २००८ मा र
अफगानिस्तान सन् २००५ र २०११ मा भ्रमण गरेका थिए।